बजेट खर्च गर्न नसकेको भन्दै सरकारको आलोचना

आगामी आर्थिक वर्षको बजेटलाई लिएर सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका सांसदहरुले सरकारको आलोचना गरेका छन् । राष्ट्रिय सभाको मंगलबार बसेको बैठकमा खासगरी मन्त्रालयहरुको योजना कार्यन्वयन गर्न मन्त्रीहरुले नसकेको भन्दै नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का सांसदहरुले तीव्र असन्तुष्टि जनाएका हुन् । संसद रामनारायण विडारीले बजेट खर्च गर्न नसक्ने मन्त्रीहरुले सामूहिक राजीनामा दिनुपर्ने बताउँदै साउनबाटै काम सुरु गर्ने भनेर असारमा बजेट ल्याएको स्मरण गराए । साउनबाट फटाफाट काम गर्न के ले रोक्यो, उनले मन्त्रीहरुलाई प्रश्न समेत गरे ।

सांसद विडारीले राष्ट्रियसभाबाट जति सुझाव दिए पनि बजेटमा कुनै परिवर्तन नहुने कुराको विरोध गर्दै बजेट संशोधन गर्दैमा सरकार तलमाथि नहुने पनि बताए । यस्तै, बैठकमा राष्ट्रिय जनता पार्टीका सांसद मृगेन्द्रकुमार कुमार सिंह यादवले बजेटको विरोधमा १० सेकेण्ड मौन धारण गरे । उनले सांसदहरुलाई पक्षपात गर्ने विनियोजन विधेयकमाथि छलफलमा भाग नलिने भन्दै विरोधस्वरुप १० सेकेण्ड मौनधारण गरेका थिए । बैठकमा सांसद जितेन्द्र नारायण देवले संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालयले कर्मचारी बैठक भत्ता २१ लाख रुपैयाँ छुट्याएको भन्दै विरोध पनि गरे ।

यस्तै, सरकारले संशोधित अनुमान अनुसार असार महिनामा प्रतिदिन ६ अर्ब ५१ करोड २४ लाख रुपैयाँ बराबर पुँजीगत बजेट खर्च गर्नुपर्ने भएको छ । ११ महिनासम्म प्रतिदिन ९७ करोड ८४ लाख ८० हजार रुपैयाँका दरले खर्च गरेको सरकारले असार महिनामा प्रतिदिन ६ अर्ब ५१ करोड २४ लाख रुपैयाँ पुँजीगत बजेट खर्च गर्नुपर्ने भएको हो । ११ महिनाको अवधिमा सरकारले करिब ३१ प्रतिशत अर्थात १ खर्ब २४ अर्ब ९२ करोड ५८ लाख रुपैयाँ खर्च गरेको छ ।

सरकारले चालू आर्थिक वर्षका लागि ४ खर्ब ८ अर्ब ५९ लाख रुपैयाँ पुँजीगत बजेट विनियोजन गरेकामा खर्चको गति निकै सुस्त भएपछि ८०.१ प्रतिशत अर्थात ३ खर्ब २६ अर्ब ८१ करोड २७ लाख रुपैयाँ खर्च हुने संशोधित अनुमान गरेको थियो । तर, विश्व व्यापीरुपमा फैलिएको कोरोना संक्रमणका कारण ८२ दिनसम्म गरिएको लकडाउनका कारण विकास निमार्णको प्रायः ठप्प हुदा संशोधित अनुमान अनुसार पुँजीगत बजेट सक्न सरकार असफल हुने निश्चित देखिएको छ ।

 संशोधित अनुमान अनुसार ३१ दिनको अवधिमा सरकारले १ खर्ब १ अर्ब ८८ करोड ६८ लाख खर्च गर्नुपर्छ । त्यो भनेको ६ अर्ब ५१ करोड २४ लाख रुपैयाँ बराबर पुँजीगत बजेट खर्च हो । तर, असार महिनाको पहिलो दिन जम्मा १ खर्ब १३ करोड ९ लाख रुपैयाँ खर्च भएको छ । पुँजीगत बजेट सक्न असफल हुने निश्चित देखिएपनि चालू खर्चले भने संशोधित लक्ष्य भेट्ने देखिएको छ । सरकारले ९ खर्ब ४ अर्ब ४६ करोड ८ लाख चालु खर्चमध्ये ९४.५ प्रतिशत खर्च हुने संशोधित अनुमान गरेकामा जेठ मसान्तसम्म ७० दशमलव शून्य छ प्रतिशत अर्थात ६ खर्ब ६५ अर्ब २६ करोड ४५ लाख रुपैयाँ खर्च भएको महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयले जनाएको छ ।